Ca dao về cuộc đời, số phận

Những câu ca dao nói về cuộc đời và số phận của mỗi con người: nỗi buồn, niềm vui.. được Trung tâm Gia sư Hà Nội chia sẻ tới bạn đọc.

Ai ai cũng có duyên phần,
Bon chen mặc kẻ, tảo tần thây ai.

Ai làm cái phận em nghèo,
Kém ăn, kém nói, kém điều khôn ngoan.
Bởi chưng chẳng có bạc vàng,
Cho nên em phải nhường khôn cho người.

Ai mà lấy thúng úp voi,
Úp sao cho khỏi lòi vòi, lòi đuôi?

Ăn nhanh, đi chậm, hay cười,
Hay mua đồ cũ là người Việt Nam.

Ăn rươi chịu bão cho cam
Không ăn chịu bão, thế gian cũng nhiều.

Ba đồng một mớ đàn ông,
Đem bỏ vào lồng cho kiến nó tha.
Ba trăm một mụ đàn bà,
Đem về mà trải chiếu hoa cho ngồi.

Bần gie, bần ngã, bần quỳ,
Cảm thương thân phận chia li thêm buồn.

Buôn bấc rồi lại buôn dầu,
Buôn nhiễu đội đầu, buôn nhẫn lồng tay.
Sầu về một tiết tháng giêng,
May áo cổ kiềng người mặc cho ai.
Sầu về một tiết tháng hai,
Bông chửa ra đài người đã hái hoa.
Sầu về một tiết tháng ba,
Mưa héo ruộng cà nắng cháy ruộng dưa.
Sầu về một tiết tháng tư,
Con mắt lừ đừ cơm chẳng buồn ăn.
Sầu về một tiết tháng năm,
Chưa đặt mình nằm gà gáy sang canh.

Buồn rầu, buồn rỉ, buồn nỉ, buồn non,
Buồn vì một nỗi sớm con muộn chồng.

Buồn từ trong dạ buồn ra,
Buồn anh ở bạc, buồn cha mẹ nghèo.

Buồn về một tiết tháng giêng,
May áo cổ kiềng người mặc cho ai.
Buồn về một tiết tháng hai,
Bông chửa ra đài người đã hái hoa.
Buồn về một tiết tháng ba,
Con mắt la đà trong dạ tương tư.
Buồn về một tiết tháng tư,
Con mắt lừ đừ cơm chả buồn ăn.
Buồn về một tiết tháng năm,
Chưa đặt mình nằm gà gáy chim kêu.
Buồn về tiết tháng sáu này,
Chồng cày vợ cấy chân chim đầy đồng,
Bấy giờ công lại hoàn công.

Cái vòng danh lợi cong cong,
Kẻ hòng ra khỏi, người mong bước vào.
Cá trong lờ đỏ hỏe con mắt,
Cá ngoài lờ ngúc ngắc muốn vô.
Tung tăng như cá trong lờ,
Trong không ra được, ngoài ngờ là vui.

Chết thời cơm nếp thịt gà,
Sống thời xin bát nước cà không cho.

Có tiền chán vạn người hầu,
Có bấc có dầu, chán vạn người khêu.

Con cò mắc rò mà chết,
Con quạ mua nếp làm chay,
Con cu đánh trống ba ngày,
Chào mào đội mũ làm tầy đọc văn.
Láng giềng chạy đến lăng xăng,
Mua ba thước vải đội khăn cho cò.

Con quạ ăn dưa, bắt con cò phơi nắng,
Nghĩ chuyện đời, cò trắng quạ đen.
Con quạ mà biết mình đen,
Nó đâu có dám mon men tới cò.

Đêm qua ra đứng bờ ao,
Trông cá: cá lặn; trông sao: sao mờ.
Buồn trông con nhện chăng tơ,
Nhện ơi, nhện hỡi, nhện chờ mối ai?
Buồn trông chênh chếch sao Mai,
Sao ơi, sao hỡi, nhớ ai sao mờ?

Đời cha đi hái hoa người,
Đời con phải trả nợ đời thay cha.

Đói lòng ăn quả khổ qua,
Nuốt vô thì đắng, nhả ra bạn cười.

Đời xưa kén những con dòng,
Đời nay ấm cật no lòng thì thôi.

Đời xưa quả báo còn chầy,
Đời nay quả báo một dây nhãn tiền.

Đời xưa quả báo còn chầy,
Đời nay quả báo thấy ngay nhãn tiền.

Đời xưa trả oán còn lâu,
Đời nay trả oán bất câu giờ nào.

Đồng tiền không phấn không hồ,
Sao mà khéo điểm khéo tô mặt người.

Dừa xanh trên bến Sông Cầu,
Dừa bao nhiêu trái, dạ em sầu bấy nhiêu.

Đục nước thì mới béo cò,
Trong như giá ngọc cò mò vào đâu?

Gánh cực mà đổ lên non,
Còng lưng mà chạy cực còn theo sau.

Khổ chi phận em cha chả là cam phận khổ,
Lên non đốn củi, đụng chỗ đốn rồi!
Xuống sông gánh nước,
Đụng chỗ cát bồi, khe khô!

Làng ta phong cảnh hữu tình,
Dân cư đông đúc như hình con long.
Nhờ trời hạ kế sang đông,
Làm nghề cày cấy vun trồng tốt tươi.
Vụ năm cho đến vụ mười,
Trong làng kẻ gái người trai đua nghề.
Trời ra, gắng; trời lặn, về;
Ngày ngày, tháng tháng, nghiệp nghề truân chiên.
Dưới dân họ, trên quan viên,
Công binh giữ mực cầm quyền cho hay.
Bây giờ gặp phải hội này,
Khi trời hạn hán, khi nay mưa dầm,
Khi trời gió bão ầm ầm,
Đồng điền lúa thóc mười phần được ba.
Lấy gì đăng nạp nữa mà,
Lấy gì công việc nước nhà cho đang!
Lấy gì sưu thuế phép thường,
Lấy gì bổ trợ, đong lường, làm ăn!
Trời làm khổ cực hại dân,
Trời làm mất mát có phần nào chăng…

Lúc khôn thì đã nên già,
Lúc biết ăn bớt đã ra lão làng.

Lúc khôn thì tuổi đã già,
Lúc biết ăn cà đã rụng mất răng.

Mấy ai ở đặng chính tâm,
Nắng to giúp nón, mưa dầm giúp tơi.
Mấy ai biết nghĩ sự đời,
Nhớ nơi nghèo khổ, quên nơi sang giàu!

Mùa đông môi xám như chì,
Mùa hè dạ sậm khác gì hòn than.
Áo manh che trận gió hàn,
Đầu trần nắng lửa mưa chan dãi dầu.
Ối mẹ đâu, ối cha đâu,
Đi đâu mà bắt con hầu người ta.
Tưởng tình nghĩa mẹ, công cha,
Chưa đền chút đỉnh xót xa dạ này.

Ngày đêm trông bóng trăng tàn,
Muốn riêng với nguyệt mà than một lời.

Sáng trăng suông em tưởng tối trời,
Em ngồi em ngó cái sự đời em ra.
Sự đời như cái lá đa,
Đen như mõm chó chém cha sự đời.

Sáo đói thì sáo ăn đa,
Phượng hoàng lúc đói cứt gà cũng ăn.

Số nghèo làm chẳng nên giàu,
Thức khuya dậy sớm cho đau xương sườn.

Thân em như chiếc nón cời,
Bung vành đứt đoác, chịu đời nắng mưa.

Thân em như lúa nếp tơ,
Xanh cây tốt rễ, phởn phơ phơi màu.

Thân em như tấm lụa đào,
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai.

Thế gian còn dại chửa khôn,
Sống mặc áo rách chết chôn áo lành.

Trăng kia còn có đêm rằm,
Thấu chăng kiếp thợ tối tăm một đời.

Chú thích

(*) Sông Cầu: Thị xã nằm ở ven biển cực bắc của tỉnh Phú Yên. Nơi đây có chiều dài đường bờ biển lớn nhất tỉnh, với nhiều danh thắng như Vịnh Xuân Đài, Đầm Cù Mông, Vịnh Hòa, Bãi Tràm, Bãi Bàu…

Tin tức - Tags: , ,